Yeşil dönüşümde kritik yıl: 2022
Cem Coşkun
2022 niçin önemli?
Avrupa’da politika yapıcılar yeni yıla, Avrupa Komisyonu’nun medyaya sızan taslak metniyle girdi. Taslağa göre nükleer enerji ve doğal gaz belirli koşullar altında yeşil yatırım sınıfına alınıyor. 2021 yılının tamamına yakını bu konu üzerindeki tartışmalarla geçmiş, AB ülkeleri kendi içlerinde ikiye bölünmüştü. Fransa’nın liderlik ettiği grup nükleerin yeşil yatırım sınıfına alınmasını isterken, Almanya’nın önderliğindeki diğer grup ise buna karşı çıkıyordu. Şimdi bu taslak önce Avrupa başkentlerinde değerlendirilecek. Her üye ülke 12 Ocak’a kadar konu hakkındaki görüşlerini Avrupa Komisyonu’na iletecek. Komisyon ay sonuna kadar taslağa son şeklini vererek onay için AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu’na gönderecek. En fazla 6 ay içinde de konunun karara bağlanması gerekiyor.
Görünen o ki ilk raundu Fransa’nın liderlik ettiği grup kazandı ve yeni yıl ile başlayan ikinci raunda da favori giriyorlar. Zira teklifin reddedilmesi için AB Konseyi’ndeki oylamada AB nüfusunun yüzde 65’ini temsil eden 20 ülkenin, Avrupa Parlamentosu’nda ise milletvekillerinin çoğunluğunun HAYIR oyu vermesi gerekiyor.
Küçük bir not ekleyelim: Nükleer karşıtı grupta yer alan Avusturya teklifin yasalaşması halinde konuyu Avrupa Adalet Divanı’na götüreceğini belirtmişti. Ancak Almanya “Komisyon yasal olarak güvenli zeminde bulunuyor” açıklamasıyla Avusturya’ya bu bağlamda destek vermeyeceğini gösterdi.
Politik yansımaları neler olabilir?
2021 sonu itibarıyla kalan 6 nükleer reaktöründen 3’ünü daha kapatan Almanya 2022 sonunda da nükleerden tamamen çıkmayı hedefliyor. 2021 yılı rakamlarına bakıldığında mevcut elektrik üretiminin yüzde 12’sini nükleerden karşılayan Almanya’nın yakın vadede doğal gaza bağımlılığı artacak gibi duruyor. Bu da Almanya’nın önce Rusya, sonra da ABD ile ikili ilişkilerinde kritik ve iyi yönetilmesi gereken bir sürece gireceğine işaret ediyor. Son dönemde Alman medyasında Şansölye Scholz’ün “Rusya” ve “Yeşil Dönüşüm” gibi iki önemli dış politika meselesini kendi eline almak istediği yazılıyor. Bu da hem dışişleri hem de iklim ve ekonomi bakanlığını elinde bulunduran koalisyon ortağı Yeşiller’in ayağına basması şeklinde yorumlanıyor. Kısacası Almanya’da yeni hükümet yeni yıla güçlü sorunlarla giriyor.
Fransa ise 2022 nisanında yapılacak seçimlere hazırlanıyor. Yeni yıl ile birlikte AB Dönem Başkanlığı Slovenya’dan Fransa’ya geçti. Siyasi uzmanlar bu gelişmenin seçim yarışında Macron’un lehine olacağını belirtiyorlar. Buna ek olarak Macron, nükleer enerjiyi yeşil yatırım sınıfına sokmayı başararak da puan toplamayı başardı. Bu adımla elektrik üretiminin yüzde 70’ini nükleer enerjiden sağlayan Fransa’nın eli hem geçiş dönemi için rahatladı, hem de AB Kurtarma Fonu’nun kullanımında güçlendi.
Peki Avrupa Birliği’nin iki büyük ülkesi Almanya ve Fransa ilişkilerinde bu nedenle bir sıkıntı oluşur mu? Uzmanların bu soruya yanıtı hayır. Her ne kadar Almanya’da Fransa’nın nükleer enerji konusundaki menfaatlerine yönelik tereddütler oluşsa da bu dönemde iyi ilişkilerin sürdürülmesinin iki tarafın da çıkarına olduğu yorumu yapılıyor.
